odróżując po bocznych drogach Włoch warto zwrócić uwagę na różne oznakowania lokalnych dróg, np.:
Quiz: mieszkańcy Włoch
![]() |
fot.romalive.org |
Neapolitański savoir vivre w dialekcie
Napoletano to nie tylko dialekt, to swoisty sposób na życie, który znamy chociażby z filmów, piosenek, czy tradycyjnych powiedzonek i przysłów.
Czy wiecie, kiedy i do kogo powiedzieć poniższe wyrażenia:
sott a lengua ce sta o mel, chell che chiam, chell te ven - sotto il melo, quello che chiami quello viene
sì bell, ma nun abball - sei bello ma non sai ballare
t'attig e t'amarigg ma te cunosc'n a Pariggi - ti atteggi e ti metti in mostra, ma a Parigi ti conoscono?
chill, primm se scposan, a chell ca nun sann cucinà e poj a me voglion e merenn - quello prima si sposa quello che non sa cucinare e poi vengono da me a farsi preparare il pranzo
e nnamurat so cumm e piatt, un ne rump e cient n'accatt - innamorati sono come i piatti, ne rompi uno e ne puoi comprare altri cento
Agnieszka B. Gorzkowska
Co dwa słowa to nie jedno
Na pewno spotkaliście się nie raz z celowym powtórzeniem pod rząd tego samego słowa w języku włoskim, np. piano piano... poco poco... bene bene... così così... or ora... quasi quasi..., senti senti... itd.
![]() |
fot.leitv.it |
Co najmniej dwukrotne użycie przysłówka (adagio adagio - powoli), przymiotnika (magro magro - bardzo chudy), czasownika (fuggi fuggi - uciekaj gdzie się da), czy rzeczownika (fior fiore - najlepsza część), to bardzo popularny środek stylistyczny w języku włoskim, który służy do podkreślenia, zintensyfikowania znaczenia danego słowa.
Tak więc, zamiast dodawać inne przysłówki typu molto/assai/tanto - bardzo; veramente/davvero - naprawdę, itp., wystarczy powtórzyć to samo słowo dwa razy aby spotęgować jego znaczenie i ekspresję.
W tłumaczeniach na język polski, choć jednak rzadko, możemy stosować gdzieniegdzie podobne powtórzenia, np. ma guarda guarda - no popatrz popatrz.
Czasami można też spotkać się z niewielką zmianą formy jednego z elementów, np. pian pianino - powolutku/pomalutku.
W niektórych przypadkach powtórzone słowo może z czasem zyskać inne, metaforyczne znaczenie, np.
sotto sotto - coś się pod tym kryje...
aumma aumma (dialekt neapolitański) - po kryjomu, po cichu, potajemnie, pokątnie...
terra terra - banalnie, prozaicznie, w praktyce...
Czasami jednak powtórzenie słowa może służyć do sprecyzowania informacji, np. Abiti a Milano Milano? - Mieszkasz w samym Mediolanie? (w domyśle: w obrębie miasta, a nie na peryferiach). Więcej
Agnieszka B. Gorzkowska
Włoski straszak dobry na wszystko
![]() |
fot.facebook.com |
SCACCIARE, czyli wypędzać, przepędzać, a także rozproszyć, rozpędzić
A we Włoszech odpędzać można prawie wszystko, jak widać z poniższych tytułów w mediach: kryzys, diabła, kłopoty, trzęsienia ziemi, ciepłe klimaty, nudę..., itd. Więcej
Agnieszka B. Gorzkowska
Lingwistyczne spory o włoską panią minister
I tak oto pierwsze dylematy pojawiają się w prasie włoskiej dotyczące chociażby tytułu „Pani Minister”:

Il ministro Kyenge è tornata a Modena per consegnare sei certificati di cittadinanza (gazzettadimodena.geolocal.it, 04/05/2013)
Lingwiści jednak są przekonani, że używanie na co dzień nowych form ma szanse stopniowo je utrwalić na dobre, zarówno w języku publicznym, jak i potocznym.
Agnieszka Gorzkowska
Włoskie nowości sklepowe
Jednak zwróćmy uwagę, że końcówka – eria ostatnio staje się nad wyraz „modna” we Włoszech.

Prosciutteria (szynki)
Frescheria (produkty świeże)

Coltelleria (noże)
Viaggeria(podróże)
Agnieszka Gorzkowska