Każdy obywatel UE, który posiada umowę o pracę ma prawo do bezpłatnej opieki zdrowotnej we Włoszech. Ma on także prawo samozaświadczyć miejsce zameldowania lub zamieszkania w danym ośrodku zdrowia ASL, w którym prosi o wydanie książeczki zdrowia. Nie można natomiast samozaświadczyć statusu zatrudnienia, czyli umowy o pracę lub w przypadku osób prowadzących własną firmę – wpisu do Izby Handlowej. Obywatele UE zatrudnieni we Włoszech mają także prawo do otrzymania karty TEAM.

Tessera sanitaria (książeczka zdrowia)
Książeczka zdrowia jest dokumentem potwierdzającym wpis do SSN i umożliwiającym korzystanie z publicznej opieki zdrowotnej. Wydaje ja ASL. Dokumenty potrzebne do jej uzyskania:
- fotokopia umowy o pracę,
- fotokopia numeru identyfikacji podatkowej ("codice fiscale"),
- oświadczenie o miejscu zamieszkania („certificato di residenza"), które można także samozaświadczyć „autocertificazione”.
W razie zgubienia czy kradzieży książeczki zdrowia, należy udać sie do ASL i wypełnić specjalne oświadczenie o utracie dokumentu. Jest to warunek otrzymania nowej książeczki zdrowia.

Wybór lekarza rodzinnego (medico di famiglia)
W momencie wystawienia książeczki zdrowia, cudzoziemcowi zostaje udostępniony spis lekarzy w rejonie ośrodka, z którego może on wybrać lekarza rodzinnego. Zainteresowany ma możliwość późniejszej zmiany lekarza.
Dla dzieci do 14 roku życia należy wybrać pediatrę. W momencie ukończenia 14 lat, ASL informuje rodzinę o automatycznym wykreśleniu dziecka z listy pacjentów pediatry i o konieczności wyboru dla niego lekarza rodzinnego.
Wizyty w gabinecie lekarza i wizyty domowe
We Włoszech lekarz rodzinny przyjmuje w swoim gabinecie (ambulatorio/studio), w ustalonych dniach i godzinach. Jeśli zajdzie taka konieczność, odwiedza też bezpłatnie pacjenta w domu (visita a domicilio). Lekarz odbywa wizytę domową, jeżeli stan zdrowia pacjenta nie pozwala mu na udanie sie do gabinetu.

Zaświadczenia lekarskie (certificati medici)
Lekarz rodzinny i pediatra mogą wystawiać na prośbę pacjenta zaświadczenia lekarskie. Większość z nich jest nieodpłatna. Jednak za wystawienie niektórych zaświadczeń lekarze pobierają opłaty. Ich wysokość ustalana jest na podstawie cenników Ministerstwa Zdrowia.
Zaświadczenia bezpłatne:
- zaświadczenia dotyczące stanu zdrowia pacjenta (choroby, wypadku lub innych przyczyn niezdolności do pracy),
- zaświadczenia o opiece rodzica nad chorym dzieckiem usprawiedliwiające nieobecność rodzica w pracy
- zaświadczenia dotyczące uczestnictwa ucznia w lekcjach wychowania fizycznego.
Zaświadczenia odpłatne:
- zaświadczenia dotyczące zawodowego uprawiania sportu (certificato agonistico) i wymagane przez sale gimnastyczne (certificato sportivo),
- zaświadczenia - załączniki niezbędne do podania o przyznanie renty inwalidzkiej
- zaświadczenia do celów ubezpieczeniowych.

Ricette e impegnative (recepty i skierowania na wizyty)
Zakup niektórych leków we Włoszech wymaga, podobnie jak w Polsce, wystawienia przez lekarza recepty. Do wykonania badan i analiz oraz do zamówienia wizyty u lekarza specjalisty w wybranej placówce publicznej służby zdrowia, lekarz rodzinny musi wystawić skierowanie, czyli impegnativa. Dokument wystawiany jest bezpłatnie za okazaniem książeczki zdrowia.
We Włoszech przewidziane jest współpłacenie, tzn. pacjent opłaca część sumy za leki/lub za wizytę lekarską. Jest to tzw. „ticket", którego wysokość ustala Ministerstwo Zdrowia. Występując o wszelkiego rodzaju aparaty ortodontyczne, protezy i okulary, pacjent powinien przedstawić w ASL w swoim rejonie skierowanie lekarza specjalisty. Także w tych przypadkach należy zapłacić ticket.

Kto jest zwolniony od pokrywania części kosztów świadczeń?
- inwalidzi cywilni, niewidomi i głuchoniemi
- małoletni pobierający rentę inwalidzka
- osoby, którym usunięto organ
- chorzy na cukrzyce nie płacą za strzykawki, igły i inny sprzęt do leczenia ich choroby.

Artykuł nie jest poradą prawną i został napisany w celach wyłącznie informacyjnych

Nie istnieje możliwość zrzeczenia się prawa do urlopu, nawet jeśli pracodawca i pracownik zawrą taką umowę, w świetle prawa jest ona nieważna.
Okres, w którym pracownik może pójść na urlop ustala pracodawca, który następnie informuje pracownika o przyznanym okresie urlopowym. Pracodawca ustala termin urlopu, biorąc pod uwagę wymagania prowadzenia firmy oraz potrzeby i interes pracownika. Dlatego też, każdy pracownik powinien zgłosić pracodawcy termin, w którym chciałby wziąć urlop z dużym wyprzedzeniem.

PRZEPISY DOTYCZĄCE URLOPÓW
1. Pracownik ma prawo do minimum 4 tygodni urlopu w roku, ma prawo do minimum dwóch tygodni urlopu w roku, w którym nabył prawo urlopowe.
2. O ile pracownik wyrazi taki życzenie, pracodawca musi mu przyznać dwa tygodnie urlopu następujące po sobie.
3. Pracownik ma prawo do wykorzystania pozostałych dni urlopu w ciągu 18 miesięcy następujących po zakończeniu roku, w którym nabył prawa urlopowe.
4. Za złamanie przepisów dotyczących prawa urlopowego grozi  grzywna za każdego pracownika.
5. Istnieje zakaz zastępowania sumą pieniężną 4 tygodni gwarantowanego urlopu. Tylko w przypadku rozwiązania umowy o pracę można zastąpić suma pieniężną dni urlopu.
Natomiast dni urlopu, które przekraczają obowiązujące 4 tygodnie mogą zostać wykorzystane również po upływie 18 miesięcy lub zastąpione wynagrodzeniem pieniężnym.
Liczba przysługujących dni urlopu zależy od liczby przepracowanych dni. Podczas naliczania urlopu bierze się również pod uwagę nieobecności w pracy związane z urlopem macierzyńskim, chorobą, wypadkiem przy pracy, z powodu ciąży, a także z powodu uczestnictwa w pracach komisji wyborczej i nieobecności wynikające z redukcji etatu.
Nie kalkuluje się natomiast nieobecności wynikających ze zwolnień ze względu na sprawy rodzinne i opiekę nad chorym dzieckiem.
Urlop macierzyński, choroba podczas urlopu, choroba dziecka w przypadku koniecznej hospitalizacji, nie są traktowane jako dni urlopowe.
Jeśli w czasie trwania urlopu występują dni świąteczne, pracownik ma prawo do przedłużenia sobie urlopu lub do uzyskania dodatkowej zapłaty za te dni.
Jeśli pracownik nie wykorzystał urlopu, nawet jeśli się go nie domagał, oprócz wynagrodzenia za dzień pracy ma prawo do otrzymania wynagrodzenia ekstra.
Jeśli rozwiązanie umowy o pracę następuje w ciągu roku, pracownikowi muszą zostać zapłacone dni niewykorzystanego urlopu.

CHOROBA PODCZAS URLOPU
Pracownik, który zachorował w czasie urlopu, powinien przedłożyć pracodawcy zaświadczenie lekarskie.
Ważne jest, aby podał swój dokładny adres pobytu, aby umożliwić kontrolę lekarską zleconą przez INPS lub ASL.
Tego typu kontrole mogą być dokonywane tylko w określonych godzinach w ciągu dnia (dotyczy to zarówno dni świątecznych, jak i roboczych), tj. od 10 .00 do 12.00 i od 17.00 do 19.00.
W przypadku choroby urlop zostaje zawieszony, pod warunkiem, że choroba jest na tyle poważna, że rzeczywiście uniemożliwia pracownikowi korzystanie z wypoczynku.
Pracodawca ma obowiązek wykazać, że choroba nie spowodowała możliwości korzystania z urlopu.
W przypadku kłótni orzeczenie w tej sprawie wyda sędzia.
Zatem nie zawsze choroba podczas urlopu automatycznie ten urlop zawiesza, za każdym razem należy ocenić czy rzeczywiście pogorszenie stanu zdrowia ma wpływ na możliwość korzystania z wypoczynku.

URLOP DLA POMOCY DOMOWYCH I OPIEKUNEK
Także opiekunki i pomoce domowe mają prawo do urlopu, z tymże okres urlopowy musi odpowiadać potrzebom pracownika. Cudzoziemcy pracujący jako pomoce domowe i opiekunowie, jeśli nie wykorzystują urlopu w ciągu roku, pod warunkiem uzyskania zgody pracodawcy, mogą „zbierać” dni urlopowe przez 2 lata, aby uzyskać dłuższy wypoczynek w momencie, kiedy zdecydują się na wakacje w kraju pochodzenia.
Minimum 8 dni urlopu przysługuje osobom pracującym „na godziny”. 15 dni urlopu, jeśli pracowały do 5 lat, 20 dla osób, które pracują ponad 5 lat. 26 dni urlopu przysługuje pomocom domowym i opiekunkom zatrudnionym na cały etat lub mieszkającym z pracodawcą.

Stranieri in Italia

Ustawa anty-stalking weszła w życie. Nowe przepisy przewidują ostrzejsze sankcje wobec przestępców seksualnych, którzy prześladowali swoje ofiary.

Rzym, 1 czerwca 2009 - „Włochy są obecnie jednym z najbardziej zaawansowanych narodów, jeżeli chodzi o zwalczanie przemocy seksualnej. Dziś kobiety mogą być bardziej spokojne. Rozpoczął się sezon zerowej tolerancji wobec tych, którzy dopuszczają się tego rodzaju przestępstwa” - powiedziała minister ds. Równych Możliwości Mara Carfagna, po ostatecznym zatwierdzeniu projektu ustawy przeciw gwałtom. Nowa ustawa przewiduje ostrzejsze sankcje wobec przestępców seksualnych i osób prześladujących kobiety (chodzi o tzw. Stalking przyp. red.). Rozporządzenie zostało przegłosowane w Senacie włoskim 22 kwietnia.

Przestępcom, w chwili obecnej, grozi kara więzienia od 6 miesięcy do 4 lat i kara dożywotniego więzienia w przypadku, gdy ofiara zmarła na skutek popełnionego przestępstwa. Osoby podejrzane o zmuszanie nieletnich do prostytucji, pornografii dziecięcej, turystyki seksualnej, aktów seksualnych z osobą nieletnią i gwałtu zbiorowego, również będą pozostawać w więzieniu do czasu wyjaśnienia sprawy.
Kara więzienia czeka również przestępców, którzy wykorzystują seksualnie niemowlęta, niepełnosprawnych oraz kobiety w ciąży.

Według nowej ustawy, ofiara ma 6 miesięcy czasu na złożenie doniesienia o tego rodzaju przemocy i może wymagać zatrzymania przestępcy. W międzyczasie na wniosek sędziego, podejrzany może otrzymać zakaz zbliżania się do miejsc uczęszczanych przez ofiarę i jej najbliżsi.

Antonia Ilinova

Źródło: Nasz Świat nr 11  (1-15 czerwca)/2009

Archiwum poradników „Żyć i pracować we Włoszech”:
http://www.naszswiat.net/poradniki.html

Po przylocie, na lotnisku okazało się, że ślad po walizce zaginął. Wszczęłam procedurę, ale chciałabym wiedzieć czy zrobiłam wszystko, co powinnam i jakie problemy w drodze dochodzenia swoich praw mogę mieć jako pasażer?

Jeżeli nasz bagaż zaginął należy udać się do Biura Zagubionego Bagażu, które znajduje się w sali przylotów na wszystkich lotniskach. Przed udaniem się do niego, pamiętajmy o przygotowaniu kwitu bagażowego oraz odcinka biletu lotniczego.
 
Sprawy zagubionego lub zniszczonego bagażu reguluje Konwencja Montrealska. Linie lotnicze nie chcą brać odpowiedzialności za cenne rzeczy pasażerów, najczęściej wyliczają ograniczenia w swoich regulaminach, dlatego przed podróżą warto zapoznać się z warunkami przewozu.

W BZB będziemy musieli wypełnić protokół zaginienia, w którym należy zaznaczyć charaketerystykę zagubionego bagażu (rozmiar, kolor). W momencie wypełnienia formularza będziemy mogli wybrać, czy odbierzemy go sami, czy ma zostać dostarczony przez kuriera. Należy pamiętać, że w każdym przypadku zostaniemy wcześniej uprzedzeni o odnalezieniu zaginionego bagażu. Bagaż zostanie przekazany w zamian za naszą kopię protokołu.

Ale co zrobić, jeśli w moim bagażu miałam wszystkie podstawowe przybory?
Wiele linii lotniczych dysponuje specjalnymi zestawami z podstawowymi przyborami, które pozwolą nam przeżyć oczekiwanie na odnalezienie bagażu.

A jeśli bagaż nie zostanie odnaleziony?
Jeżeli bagaż nie odnajdzie się w przeciągu 21 dni od przyjazdu i linie lotnicze nie uznają wcześniej utraty bagażu, to oficjalnie zostanie on uznany za zaginiony. W takim przypadku pasażer będzie  mógł dochodzić swoich praw, składając zażalenie na piśmie – najlepiej listem poleconym z potwierdzeniem odbioru. W zażaleniu należy zaznaczyć szkody, poparte odpowiednimi dokumentami:
- szczegółowym wykazem zawartości każdego niezwróconego bagażu;
- kopią biletu i potwierdzeniem np. oplaty za nadbagaż, jeśli została wypłacona;
- kwitem bagażowym;
- kopią protokołu zaginienia bagażu.

Czy należy mi się odszkodowanie?
Coraz częściej dochodzi do przypadków zagubienia bagaży podróżujących samolotami. Dlatego Trybunał Sprawiedliwości UE wyznaczył maksymalną wartość odszkodowania, za poniesione straty. Według UE, maksymalna wartość pieniędzy, jakie może zyskać osoba, której bagaż został zagubiony, to 1134,71 euro.

Ale mój bagaż był więcej wart…
Jedynym wyjątkiem, który pozwoli na wypłacenie większego odszkodowania będzie przypadek, w którym pasażer przed odlotem zapłaci dodatkową opłatę. Będzie to miało miejsce wtedy, gdy zgłosi większą wartość swoich bagaży.


Artykuł nie jest poradą prawną i został  napisany w celach wyłącznie informacyjnych

W przypadku przyjęcia osoby do pracy jako pomocy domowej pracodawca zobowiązany jest do:
1. zgłoszenia do INAIL, w ciągu 24 godzin od momentu zatrudnienia;
2. zgłoszenia do INPS, najdalej do 10 dnia miesiąca następującego od momentu zatrudnienia, wypełniając wniosek LD09 podpisany przez pracodawcę i osobę zatrudnioną, dołączając odpowiednie załączniki;
3. w przypadku gdy zatrudniona osoba zamieszkuje u pracodawcy  wymaga się zgłoszenia w ciagu 24 godzin od momentu zatrudnienia w Komendzie Policji (Questura) oraz zgłoszenia do Anagrafe del Comune w ciągu 20 dni od zatrudnienia;
4. w przypadku zatrudnienia osoby z państw z poza krajów Unii Europejskiej trzeba zgłosić fakt zatrudnienia do 48 godzin w Komendzie Policji (Questura), nawet wtedy, gdy pracownik zamieszkuje poza miejscem pracy zamieszkania osoby zatrudniającej.
Pracownik ma prawo otrzymać w przeciągu 30 dni od daty zatrudnienia „Lettera di Assunzione”, w której treści wyszczególnione są:
- data rozpoczęcia pracy, okres próbny, charakter pracy, czyli rodzaj kategorii pracowniczej, godziny pracy, data urlopu którą uzgadniają strony oraz wysokość wynagrodzenia za pracę.

Umowa o prace może być zawarta na czas nieokreślony lub wskazywać datę końcową.
Wnioski do wypełnienia można uzyskać poprzez www.inps.it lub w siedzibie INPS. Osoba zatrudniająca się zobowiązana jest do przedstawienia:
- dokumentu tożsamości
- codice Fiscale;
- pozwolenia na pobyt, czyli w przypadku obywateli UE wpisu do rejestru osób zameldowanych. W przypadku pracownika spoza UE - permesso di soggiorno.

Godziny pracy SA ustalone w wysokości maksymalnej do:
- 10 godzin dziennie przy 55 godzinach tygodniowo, pod warunkiem że colf lub badante zamieszkuje u pracodawcy
- 8 godzin dziennie przy etacie 44 godzin tygodniowo rozłożonych na okres 5 lub 6 dni pod warunkiem że colf lub badante zamieszkuje poza miejscem zatrudnienia.
W przeciągu tygodnia colf lub badante zatrudniona „ze spaniem” ma prawo do przerwy która przypada na niedzielę—24 godz oraz inny dzień ustalony wspólnie przez pracownice i pracodawcę do 12 godzin. W przypadku niewykorzystania dnia wolnego pracownik powinien otrzymać za niego wynagrodzenie.

Joanna Mużyło
Dyrektor Naczelny Związków Zawodowych UGL SIE  ds. Polaków we Włoszech

źródło: Manuale UGL lavoratori stranieri in Italia

Bardzo często zdarza się, że dzwonią do nas operatorzy telefoniczni i proponują nam różnego rodzaju oferty promocyjne wszelkiego rodzaju począwszy od abonamentów telefonicznych, aktywację sekretarki lub szybkiej linii internetowej, a kończąc na przejściu do innego operatora telefonicznego. Procedura ta bardzo często łamie prawo np. o ochronie danych osobowych, poza tym zdarza się, że podczas zwykłej rozmowy z konsultantem, który namawia nas do skorzystania z nowej usługi okazuje się, że zmuszeni jesteśmy później np. płacić za usługę, której tak naprawdę nie chcieliśmy. Co zrobić w takim przypadku?

Ostatnio coraz więcej osób zgłasza tego typu nadużycia do Autorità Garante delle Comunicazioni (Agcom) z prośbą o odszkodowanie ze strony nieuczciwych operatorów za aktywację usług, na które nigdy nie wyrazili zgody. W związku z wieloma reklamacjami dotyczącymi niechcianych umów telefonicznych, Agcom przeprowadziło wiele kontroli w sektorze telefonicznym, czego efektem była kara w wysokości 5 milonów euro nałożona na 5 najważniejszych operatorów telefonicznych (Vodafone, Telecom Italia, Opitel, BT Italia, Eutelia).

Złożenie zażalenia do Autorità (non contenziosa)
Aby móc złożyć zażalenie na operatora telefonicznego, Autorità Garante stworzyło specjalny formularz (modello D), który można ściągnąć bezpłatnie ze strony www.agcom.it.

Formularz należy wypełnić i podpisać, a następnie wysłać:
- faksem pod numer 081 7507616
- listem poleconym z potwierdzeniem odbioru na adres:
Autorità per le Garanzie nelle Comunicazioni 
Direzione Tutela dei Consumatori
Ufficio gestione segnalazioni e vigilanza 
Centro Direzionale, Isola B5
80143 Napoli.

Autorità per le Garanzie nelle Comunicazioni po otrzymaniu zgłoszenia musi zweryfikować zażalenie. Jeżeli jest ono słuszne, mogą zostać przeprowadzone inspekcje u operatorów, poza tym do sprawy może zostać włączona także Guardia di Finanza i Policja.
Zgłoszenia i zażalenia nie otwierają automatycznie postępowania sądowego, ale pozwalają Urzędowi ds. Gwarancji w Komunikacji na dozorowanie nad pracą operatorów i ewentualnie, w niektórych przypadkach, na interwencję przede wszystkim w kwestiach umowy pomiędzy cliente a operatorem.

Spór sądowy pomiędzy klientem a operatorem
W 2007 roku Agcom zaaprobował regulamin, w którym zostały zapisane procedury związane z rozwiązaniem sporów pomiędzy klientami a operato rami telefonicznymi.
Użytkownicy, którzy chcą założyć sprawę sądową w celu ochrony własnych praw muszą  najpierw spróbować zawarcia porozumienia przed Co.re.com (Comitato Regionale per la Comunicazione) w Regionie, w którym zamieszkują.
W chwili obecnej uprawnione urzędy regionalne Co.re.com, które podpisały porozumienie z Agcom to: Abruzzo, Basilicata, Calabria, Emilia Romagna, Friuli Venezia Giulia, Lazio, Liguria, Lombardia, Marche, Piemonte, Puglia, Toscana, Umbria, Val d’Aosta, Veneto, Provincia autonoma di Trento i Bolzano.
W przypadku, gdy zamieszkujecie w Regionie, w którym Co.re.com nie podpisały porozumienia z Agcom porozumienie pomiędzy klientem a operatorem można podpisać:
- w odpowiedniej Camera di Commercio;
- w innych urzędach, które podpisały specjalne umowy o współpracy pomiędzy stowarzyszeniami konsumatorów a operatorami telefonicznymi.

Aby zlożyć skargę do Co.re.com, należy wypełnić formularz Formulario UG, który można ściągnąć bezpłatnie ze strony www.agcom.it. Formularz należy wypełnić podając m.in.:

- Imię i nzawisko adres zameldowania lub zamieszkania;
- Numer telefonu;
- Nazwę i adres operatora;
Do formularza należy załączyć także wszystkie dokumenty dotyczące spray.
Po 30 dniach od złożenia skargi, również w przypadku nie dojścia do porozumienia, obie strony mogą zwrócić się do odpowiednich władz sądowych.

W przypadku, gdy strony dojdą do porozumienia, bez konieczności rozpoczęcia postępowania sądowego, należy podpisać pisemny protokół.
Formularz UG wysłany do odpowiedniego Co.re.com, musi ponadto zostać przesłana do Dyrekcji odpowiedzialnej za ochronę konsumentów i może zostać doręczona:
- osobiście (po otrzymaniu której urząd wystawia kwit potwierdzający dostarczenie);
- faksem: 081 7507828
- listem poleconym z potwierdzeniem odbioru na adres
Autorità per le Garanzie nelle Comunicazioni
Direzione tutela dei consumatori
Centro Direzionale – Isola B5
80143 Napoli

Dyrekcja, do 10 dni od momentu otrzymania skargi, zaprasza obie strony w celu rozpatrzenia skargi i wysłuchaniu stron. Sprawa musi zostać rozwiązana w przeciągu 90 dni. Obie strony, przed posiedzeniem, mogą przedstawić dokumenty i poprosić o kopie aktów.

Należy pamiętać, że w czasie trwania sprawy, klient ma prawo poprosić Co.re.com, wypełniając formularz GU5 (do ściągnięcia ze strony www.agcom.it) do czasowego odłączenia lub aktywacji oferty będącej sporem w sprawie).

opracowała
Rosanna Caggiano
stranieriinitalia.it

Źródło: Nasz Świat nr 7  (1-15 kwietnia)/2009

Archiwum poradników „Żyć i pracować we Włoszech”:
http://www.naszswiat.net/poradniki.html